ΤΑΤΟΪ, ΞΑΝΑ: ΣΤΙΣ 15-16 ΙΟΥΝΙΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΙΛΠΑ ΤΟ ΔΙΗΜΕΡΟ ΤΑΤΟΙ, ΤΟ ΘΕΩΡΟΥΜΕΝΟ ΚΑΙ ΩΣ "ΕΛΛΗΝΙΚΟ GOODWOOD"! ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΤΟ GOODWOOD ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ? (ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΧΝΑΜΕ ΤΟ BROOKLANDS).

 ΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΕΣ ΠΙΣΤΕΣ 
                                                                                                     ("Ξεναγός" σας, ο Δ.Π.)

 Μένουν αρκετές ακόμα ημέρες για την λήξη των

συμμετοχών στο διήμερο Τατόι, την γιορτή των κλασσικών αυτοκινήτων και μοτοσυκλεττών που διοργανώνει η ΦΙΛΠΑ στις 15 και 16 Ιουνίου, με ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΙΣΟΔΟ για το κοινό. Πέρυσι ο κόσμος ήταν πολύς, αλλά η συγκέντρωση πολλών σειρών δοκιμών και αγώνων σε μία ημέρα (μόνο την Κυριακή) κούρασε αρκετούς, που αποχώρησαν πριν το τέλος της εκδήλωσης. Φέτος οι δοκιμές θα γίνουν το Σάββατο, η ενημέρωση του κοινού και η προβολή του event είναι έγκαιρη, και αναμένεται πραγματική κοσμοσυρροή την Κυριακή, όπου στο πρόγραμμα υπάρχουν μόνο αγώνες αυτοκινήτων και μοτοσυκλεττών, οπότε θα κυλάει γρήγορα κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών.
 Το Τατόι του 2012, που περιελάμβανε αποκλειστικά αγώνες Ιστορικών αυτοκινήτων και μοτοσυκλεττών με κανονισμούς Ε.Ο. ΦΙΛΠΑ, παρομοιάστηκε απο κάποιους (και από αυτό εδώ το blog) σαν το "Ελληνικό Goodwood", την ιστορική Βρεττανική πίστα στο Surrey όπου κάθε καλοκαίρι διοργανώνονται αγώνες και επιδείξεις κλασσικών -και όχι μόνο- αυτοκινήτων, μοτοσυκλεττών και αεροπλάνων. Πριν λοιπόν μιλήσουμε για το Goodwood,
"ανιχνεύοντας" τις συγγένειές του με το δικό μας "back to the past" Τατόι, ας θυμηθούμε μερικά πράγματα για τις  Εγγλέζικες πίστες που όχι απλώς "έγραψαν" αλλά κυριολεκτικά δημιούργησαν την Ιστορία του motorsport.



 BROOKLANDS 1907-1939

Το 1903 η Αγγλία υπέγραψε τη συνθήκη "Motor Car Act", που όριζε ότι για λόγους ασφαλείας η "νέα εφεύρεση" που ονομαζόταν "αυτοκίνητο" ή "άμαξα χωρίς άλογα", θα είχε όριο ταχύτητος στούς δημόσιους δρόμους τα 20 μ.α.ω.(32 χ.α.ω.). Στις αρχές του 20ου αιώνα, το 50% των αυτοκινήτων παγκοσμίως κατασκευάζονταν στην Γαλλία, και οι Βρεττανοί δικαίως θεωρούσαν ότι θα έμεναν πίσω στην βιομηχανική κούρσα της εξέλιξης, αφού λόγω του ορίου ταχύτητας δεν μπορούσαν να δοκιμάσουν και να εξελίξουν τα νέα μοντέλα αυτοκινήτων τους μέσα στην ίδια τους τη χώρα. Ο επιχειρηματίας Hugh F. Locke King τότε, με την ενθάρρυνση του φίλου του οδηγού αγώνων και εμπόρου αυτοκινήτων Selwyn Edge (ο οποίος του υποσχέθηκε ότι αν έφτιαχνε την πίστα θα οδηγούσε το Napier του επί 24 ώρες χωρίς διακοπή για να την διαφημίσει), αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την σχεδίαση και την κατασκευή του Brooklands, του πρώτου κλειστού αυτοκινητοδρομίου "οβάλ" με έντονα βιράζ, στην ιστορία.
 Το Brooklands πήρε το όνομά του απο τον Λόρδο Robert de Brok που ήταν ιδιοκτήτης της περιοχής τον 12ο αιώνα.Το 1830, το απέραντο κτήμα αγοράστηκε απο τον Λόρδο Peter King που ήταν ο παππούς του Hugh, παρ' ότι όμως η γη του ανήκε (μια έκταση 330 εκταρίων) το κόστος της πίστας ήταν πολύ υψηλό αφού και η σχεδίαση είχε γίνει με τα εντυπωσιακά, κολοσσιαία μεγέθη που απαιτούσε εκείνη η εποχή της αφθονίας (καθώς οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν είχαν ακόμα γνωρίσει Παγκόσμιο Πόλεμο).
 Η πίστα είχε οβάλ σχήμα, μήκος 4,43 χλμ., πλάτος οδοστρώματος 30 μέτρα (!) και μεγάλες κλίσεις στα "βιράζ" (bankings) που έφταναν τα 9 μέτρα ύψος (απαραίτητα σύμφωνα με τον σχεδιαστή, που ήταν ταγματάρχης μηχανικού του Βρεττανικού στρατού, ώστε τα αυτοκίνητα να κινούνται συνεχώς με τέρμα γκάζι  μη φρενάροντας πουθενά, προς επίτευξη της μεγίστης ταχύτητος!). Υπήρχε και μια διαγώνια ευθεία τερματισμού, που με αυτήν το ολικό μήκος ανέβαινε στα 5,23 χλμ. Λόγω του ότι η άσφαλτος ήταν υπερβολικά ακριβή εκείνη την εποχή, το οδόστρωμα κατασκευάστηκε απο τσιμέντο, και με τα χρόνια δημιουργήθηκαν σημεία με έντονα σαμαράκια που προβλημάτιζαν τις πρωτόγονες αναρτήσεις (φυσικά εκείνοι οι ήρωες οδηγοί δεν διαμαρτύροντο, αφού ήταν θέμα τιμής το ποιός θα πήγαινε ταχύτερα ακριβώς στα επικίνδυνα σημεία!). Η πίστα, που μπορούσε να φιλοξενήσει σε κερκίδες και πρανή τον μυθικό αριθμό των...287.000 θεατών, άρχισε να κατασκευάζεται το 1906, αλλά ο Hugh Locke King αρρώστησε απο το άγχος για το κόστος  που ανέβαινε συνεχώς, κι έτσι το έργο ολοκλήρωσε η γυναίκα του και πιστή του σύντροφος Ethel Gore, το 1907.
  Μόλις 11 ημέρες μετά τα εγκαίνια, τον Ιούνιο του 1907, ο Selwyn Edge όντως οργάνωσε την 24ωρη "δοκιμή"- ρεκόρ συνεχούς οδήγησης που είχε υποσχεθεί, με τρία Napier 804. Τα δύο είχαν απο τρείς οδηγούς που άλλαζαν διαδοχικά, ο ίδιος ο Edge όμως, οδήγησε σόλο και χωρίς διακοπή επί 24 ώρες, με την πίστα να φωτίζεται τη νύχτα από 300 λάμπες ασετυλίνης (έριχναν και φωτοβολίδες στις στροφές!), καλύπτοντας 2.545 χλμ. με μέση ταχύτητα 106,06 χ.α.ω., ένα ρεκόρ που παρέμεινε ακατάρριπτο επί 17 χρόνια. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 6 Ιουλίου του 1907, διοργανώθηκε ο πρώτος αγώνας ταχύτητος και το Brooklands έγινε ο "ναός" του Βρεττανικού μηχανοκίνητου αθλητισμού μέχρι το 1939 όταν έκλεισε μετά τον τελευταίο αγώνα, γιατί ο Β' Παγκόσμιος μόλις είχε αρχίσει. Ποτέ στο μέλλον δεν θα λειτουργούσε ξανά η πίστα, η οποία όπως είπαμε ήταν η πρώτη στον κόσμο, με την εξ' ίσου φημισμένη (επίσης οβάλ) Indianapolis Speedway να κάνει εγκαίνια δύο χρόνια αργότερα, το 1909.
 Από το 1908 ήδη, το Brooklands  λειτούργησε και σαν αεροδρόμιο, και το 1915 η Vickers  έχτισε εκεί εργοστάσιο κατασκευής αεροπλάνων.Το 1931 ιδρύθηκε η εταιρεία εκμετάλλευσης του αεροδρομίου Brooklands Aviation και το 1932 ολοκληρώθηκε το art deco κτίριο του Aero Clubhouse. Από την αρχή του Β'.Π'. Πολέμου, το Brooklands έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Μάχη της Αγγλίας, γιατί η αερολέσχη ανέλαβε βάσει συμβολαίου με την Κυβέρνηση την εκπαίδευση των πιλότων της R.A.F., ενώ η Vickers στα εργοστάσιά της έφτιαχνε μαχητικά αεροπλάνα (κυρίως Hurricane). Σε μια προσπάθεια να καμουφλάρουν τα εργοστάσια αυτά, κατέστρεψαν μέρος της πίστας και δενδροφύτευσαν τμήματα της τσιμέντινης διαδρομής, αλλά η Λουφτβάφε βομβάρδισε το αεροδρόμιο το 1940, κάνοντας βέβαια μεγάλες ζημιές, χωρίς όμως να καταφέρει να διακόψει την παραγωγή αεροσκαφών.
 Μετά τον πόλεμο, η περιοχή φιλοξένησε κι άλλα εργοστάσια, ενώ η Vickers επεκτεινόταν συνεχώς, φτανοντας στο ζενίθ της την δεκαετία του 1960 με την κατασκευή του περίφημου VC 10 (Σ.Σ.Είχα την τύχη να ταξιδέψω τότε με τέτοιο αεροσκάφος, και ακόμα θυμάμαι την αίσθηση της "κάθετης" απογείωσης!). Το 1987 δημιουργήθηκε το εξαιρετικό Μουσείο Brooklands, όπου υπάρχουν ΤΑ ΠΑΝΤΑ γύρω απο την αυτοκίνηση, τους αγώνες αλλά και την αεροπορία, απο τα βομβαρδιστικά Wellington μέχρι το Concorde! Το 2004 η Daimler-Chrysler αγόρασε την περιοχή και το 2006 άνοιξε το "Mercedes World", για το οποίο χρειάστηκε να καταστραφεί ακόμα ένα μεγάλο τμήμα της κεκλιμένης πίστας που είχε διατηρηθεί ως τότε. Σήμερα στην περιοχή στεγάζάονται πολλές εταιρείες και βιομηχανίες, και παρ' ότι δεν υπάρχει πια "πίστα" για αγώνες, λόγω του Μουσείου διοργανώνονται Ιστορικές εκδηλώσεις και συναντήσεις κάθε είδους. 

To Brooklands σήμερα. Διακρίνεται το αρχικό σχήμα, αλλά έχουν διατηρηθεί μεμονωμένα τμήματα της πίστας.

 

Σ΄αυτή την κατάσταση βρίσκονται πλέον οι περίφημες κεκλιμένες στροφές της πίστας, με πλάτος 30 μέτρων και διαφορά ύψους 9 μέτρων! Στο κέντρο υπήρχε ζωγραφισμένη μια μαύρη διακεκομμένη γραμμή, η "fifty foot line" όπως ονομαζόταν, και έλεγαν ότι αν την ακολουθούσε ο οδηγός θα μπορούσε να κάνει τον γύρο της πίστας χωρίς να στρίψει καθόλου το τιμόνι.

GOODWOOD 1948-1966  
(και 1993/1998 - Σήμερα)   

 To 1948 η ζωή εύρισκε σιγά σιγά το δρόμο της στην κατεστραμμένη Ευρώπη και φυσικά στην Μ. Βρεττανία, που παρά το υψηλό τίμημα  των Γερμανικών βομβαρδισμών και το βαρύ φορτίο που συνεπάγετο το να αποτελεί την μόνη Συμμαχική "βάση" στην κατεχόμενη Γηραιά Ηπειρο, "ευτύχησε" (αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη) να μην δει τον πόλεμο και τις εκ του συστάδην μάχες να μεταφέρονται στο έδαφός της. Ετσι, με το γνωστό φλέγμα τους, οι Βρεττανοί αποφάσισαν ότι ήταν καιρός να ξαναρχίσουν να ασχολούνται και με τους αγώνες αυτοκινήτου. Επειδή όμως το Brooklands είχε υποστεί μεγάλες ζημιές και ούτως ή άλλως η περιοχή έτεινε προς βιομηχανική εκμετάλλευση, οι αγώνες βρήκαν στέγη σε μια ολοκαίνουργια πίστα, στο Goodwood.
 Το Goodwood House αποτελεί μια ιδιόκτητη έκταση 12.000 εκταρίων στο Chichester του Δυτικού  Sussex, όπου το 1940 η R.A.F. έφτιαξε το αεροδρόμιο RAF Westhampenett. H πίστα ταχύτητος δεν χρησιμοποίησε κανένα τμήμα του αεροδρομίου, αλλά σχεδιάστηκε γύρω απ' αυτό, και έχει μήκος 3,809 μ. Φιλοξένησε εκείνα τα μεταπολεμικά χρόνια το σύνολο σχεδόν των Βρεττανικών αγώνων, και σταμάτησε να λειτουργεί για πρωταθληματικούς αγώνες το 1966, επειδή στο μεταξύ οι απαιτήσεις των αυτοκινήτων είχαν αυξηθεί, οι επιδόσεις είχαν ανέβει και βέβαια είχαν κατασκευαστεί  πιο σύγχρονες πίστες (και πάλι μέσα σε στρατιωτικά αεροδρόμια, όπως εξ'αλλου συνέβαινε -και συμβαίνει ακόμα- σε όλη την Ευρώπη και ιδίως στην Γερμανία, που όπως η Αγγλία έδωσε τεράστια σημασία στον αεροπορικό πόλεμο). 
  Πολλές οι ιστορίες και μεγάλη η δόξα που έζησε η πίστα και οι πρωταγωνιστές της για τα 18 χρόνια που μονοπωλούσε το σπορ. Ανάμεσά τους και δύο άσχημες στιγμές: Το 1962 ο (Sir) Stirling Moss  είχε ένα ατύχημα που του στοίχισε την καρριέρα του, στερώντας του και τον τίτλο που όλοι πίστευαν ότι άξιζε. Και το 1970 σε δοκιμές έχασε τη ζωή του στο Goodwood o Bruce McLaren, ο ιδρυτής της φίρμας και της ομάδας F1 που απολαμβάνουμε και σήμερα (στο youtube και στην τηλεόραση, ασφαλώς!).
 Γιατί όμως επελέγη το αεροδρόμιο του Goodwood για να  φτιαχτεί η πίστα το 1948, και όχι κάποια άλλη περιοχή? Γιατί το Goodwood είχε ήδη αγωνιστική ιστορία, αφού το 1936 είχε οργανωθεί μια ανάβαση στον γειτονικό λόφο. Και τα χρόνια περνούσαν, με την πίστα να παραμένει σε λειτουργία για δοκιμές και διάφορες εκδηλώσεις, μέχρις ότου το 1990 αγόρασε το Goodwood House ο Λόρδος March, με στόχο να το μετατρέψει σε ένα απέραντο θεματικό πάρκο για αυτοκίνητα, μοτοσυκλέττες, αεροπλάνα, ακόμα και για ιππασία και ιππόδρομο. Ετσι, το 1993 αναβίωσε για πρώτη φορά η ανάβαση στον λόφο που βρίσκεται έξω απο την πίστα (αλλά μέσα στο κτήμα), με το όνομα "Goodwood Festival of Speed". Πρόκειται για ένα τετραήμερο εκδηλώσεων (με επίκεντρο την ανάβαση) για Ιστορικά ΚΑΙ σύγχρονα αυτοκίνητα και μοτοσυκλέττες όλων των κατηγοριών και τύπων, το οποίο διοργανώνεται κάθε χρόνο στα μέσα του καλοκαιριού (για το 2013 θα γίνει απο 12-14 ιουλίου) και συγκεντρώνει απίστευτο κόσμο: Το 2010 για παράδειγμα, και τις τέσσερις ημέρες οι επισκέπτες έφτασαν τα 176.000 άτομα!
 Παράλληλα με την διοργάνωση-αναβίωση της Ανάβασης (που θα γινόταν θεσμός), ο Λόρδος March ξεκίνησε το 1992 την προσεκτική "αναπαλαίωση" του σιρκουί, προσέχοντας να μην αλλάξει και να μην πειράξει απολύτως τίποτα απο την αρχική του μορφή. Οι εργασίες αυτές κράτησαν περίπου έξη χρόνια, και το 1998 με την πίστα έτοιμη και "σαν καινούργια παλιά", διοργανώθηκε για πρώτη φορά και η δεύτερη ετήσια εκδήλωση-θεσμός, αυτή τη φορά αποκλειστικά για Ιστορικά αγωνιστικά αυτοκίνητα και μοτοσυκλέττες του 1950-1960, με το όνομα "Goodwood Revival". Η εκδήλωση αυτή περιλαμβάνει αγώνες στην πίστα, με αλατοπίπερο απο τα αεροπλάνα τα οποία βρίσκονται στο αεροδρόμιο. Προσθέστε την Αγγλική εξοχή και τα παραδοσιακά εστιατόρια, τις επαύλεις και τις πανσιόν του κτήματος, και ευχηθείτε να μπορέσετε να έχετε κι εσείς αυτή την εμπειρία κάποιον Σεπτέμβριο, μαζί με τους περίπου 70.000 επισκέπτες που συγκεντρώνονται  για το τριήμερο.

 "ΦΙΛΠΑ ΤΑΤΟΪ REVIVAL"
 Και...αυτά! Στα δικά μας τώρα, στο Τατόι, όπου οι ομοιότητες είναι πολλές: Πρώτον, και η δική μας "πίστα" είναι σε πολεμικό αεροδρόμιο. Δεύτερον, είναι Ιστορική αφού έρχεται απο το '50 και "στέγασε" για πολλά χρόνια το Σπορ. Τρίτον, είναι πολύ κοντά σε μια επίσης ιστορική ανάβαση (την ακόμα αρχαιότερη του Goodwood Πάρνηθα, όπου ο πρώτος αγώνας διοργανώθηκε το 1931 και αμέσως απέκτησε Ευρωπαικό status). Και τέταρτον, πρόκειται για ένα γνήσια ιστορικό γεγονός, που το διοργανώνει η ΦΙΛΠΑ, συμμετέχουν μόνο κλασσικά αυτοκίνητα και μοτοσυκλέττες με κάρτα γνησιότητος, γίνεται μέσα στο καλοκαίρι και αφορά επιδείξεις και αγώνες μέσα σε ένα παλιό και "απαράλλαχτο με τότε" σιρκουί (γιατί στους δύο διαδρόμους που χρησιμοποιούνται σήμερα για την χάραξη της διαδρομής, δεν έχει γίνει  η παραμικρή αλλαγή). Άρα, προτείνουμε σαν ονομασία για το 2014, το "3ο ΦΙΛΠΑ ΤΑΤΟΪ  REVIVAL"  (και όχι, δεν θα ζητήσουμε "δικαιώματα για την ονομασία, που εξ' άλλου ανήκει στον Λόρδο March. Mας αρκεί που "θα τρέξουμε", για μια ακόμη φορά, στο Τατόι...).
Δημ. Παπ.